Materiały edukacyjne
Wróbel – mały szary niepozorny ptaszek, choć dziki, to towarzyszy człowiekowi od stuleci, a w nazwie ma „domowy” (Passer domesticus) już od czasu Linneusza. 20 marca obchodzi swoje święto czyli . Czy wiesz, że na całym świecie żyje aż 26 gatunków wróbli? Nie wierzysz, zobacz galerię zdjęć wróbli z całego świata. Niestety wróbli na całym świecie jest coraz mniej, szczególnie w dużych miastach, gdzie kiedyś były bardzo często spotykane. Wpływ ma na to m.in. zastąpienie powozów konnych samochodami (wróble żywiły się m.in. niestawionymi ziarnami owsa obecnymi w odchodach koni), sposób budowy domów (uszczelnianie i zamurowanie wszelkich otworów, szpar), zmniejszenie ilości drzew i krzewów, pojawiło się więcej drapieżników. Nie pomagają wróblom także zamykane śmietniki. W wielu dużych miastach europy populacja wróbli spadła nawet o 80%. Od 2004 r. w Polsce wróbel zwyczajny objęty jest ścisłą ochroną gatunkową. !!! Uwaga aktualizacja, najnowsze badania mówią, że wróbli jednak przybywa. Poradziły sobie z kryzysem, pomogły im w tym łagodne zimy ostatnich lat. !!!
fot. Peripitus CC by-sa 2,5
Polskim hymnem obchodów Światowego Dnia Wróbla mógłby zostać wierszyk Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego z 1947 r.
O wróbelku
Wróbelek jest mała ptaszyna,
wróbelek istota niewielka,
on brzydką stonogę pochłania,
Lecz nikt nie popiera wróbelka
Więc wołam: Czyż nikt nie pamięta,
że wróbelek jest druh nasz szczery?!
………………………………………..
kochajcie wróbelka, dziewczęta,
kochajcie do jasnej cholery!
(K.I. Gałczyński)
Wróble w kulturze
Przeczytaj przysłowia i powiedzenia związane z wróblem. Wyjaśnij co znaczą?
- Lepszy wróbel w garści niż gołąb na dachu.
- Lepszy wróbel w ręku, niż bażant na sęku.
- Plotka wyleci wróblem, a powróci wołem.
- Wkradł się jak wróbel w bocianie gniazdo.
- Nie przebieraj panno, żebyś nie przebrała, żebyś za kanarka wróbla nie dostała.
- Starego wróbla na plewy nie złapiesz.
- Kto się wróblem urodził, kanarkiem nie zdechnie.
- Strzelać z armaty do wróbla.
- Wróble na dachu ćwierkają, że…
Jak świętować dzień wróbla
Wróble są bohaterami wielu piosenek i bajek dla dzieci. Dwóch najbardziej znanych to Elemelek i Ćwirek.
Staruszek Elemelek (urodził się w 1955 r.) jest bohaterem wierszowanych bajek autorstwa Hanny Łochockiej (polecamy szczególnie wydania z pięknymi ilustracjami Zdzisława Witwickiego). Książka jest też wydana w formie audiobooka.
Znacznie młodszy Ćwirek to postać filmowa. Wystąpił w 39 odcinkach animowanego serialu dla dzieci „Przygód kilka wróbla Ćwirka” stworzonego w łódzkim Se-ma-forze. Kolejne odcinki poświęcone są różnym gatunkom ptaków.
Jednym z bardziej popularnych wróblich dorosło-młodzieżowych bohaterów kultury masowej jest Jacek Wróbel czyli pirat z Karaibów Jack Sparrow z tatuażem wróbla lecącego nad morzem na tle zachodzącego słońca.
Wykorzystajcie Dzień Wróbla, by poczytać, obejrzeć lub pośpiewać, ale najlepiej wybierzcie się na spacer i poszukajcie wróbli w waszej okolicy.
A po spacerze i dokładnym przyjrzeniu się wróblom wydrukuj i pokoloruj kolorowankę.
Źródło: Nature Forever Society
Dowiedz się więcej:
20 marca – Światowy Dzień Wróbla
Oficjalna strona Światowego Dnia Wróbla (ang.)
