21 marca to pierwszy dzień kalendarzowej wiosny. Po długiej zimie z tęsknotą wyczekujemy tego dnia i jest to duży powód do radości dla wszystkich zmęczonych zimnem i wcześnie zapadającym mrokiem. Pierwszy dzień wiosny przypada na czas równonocy wiosennej, od tego dnia dzień będzie się stopniowo wydłużał kosztem nocy. Tradycyjnym zwyczajem związanym z pierwszym dniem wiosny jest topienie lub palenie Marzanny. Zwyczaj ten wywodzi się ze słowiańskich wierzeń pogańskich i związany był kiedyś z Jarymi Godami, czyli cyklem obrzędów przypadających na czas równonocy wiosennej. Dawniej Marzanna uosabiała boginkę śmierci, którą należało wynieść ze wsi i utopić bądź spalić. Wierzono, że symboliczne zabicie postaci uosabiającej śmierć zapewni powrót życia (wiosny) i przyniesie urodzaj na cały nadchodzący rok. Obecnie Marzanna nie uosabia już śmierci, a raczej zimę, którą wyprasza się w dosadny sposób, aby zrobić miejsce wiośnie.

Zdjęcie autorstwa Justin Parmelee, CC BY-NC-SA 2.0

Przyzwyczailiśmy się, aby wiosnę witać właśnie 21 marca, jednak według najnowszych badań od 2014 roku astronomiczna wiosna będzie do nas wracać dzień wcześniej, 20 marca. Zmiana ta związana jest z ruchem precesyjnym ziemi, którego nie uwzględnia kalendarz. 21 marca stanie się na powrót pierwszym dniem wiosny dopiero w 2102 roku.

Po utopieniu lub spaleniu Marzanny warto wybrać się na spacer do lasu, 21 marca jest też bowiem od 2012 roku Międzynarodowym Dniem Lasów. Święto to ustanowione zostało przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w celu podnoszenia świadomości ludzi na temat znaczenia lasów dla prawidłowego funkcjonowania planety. W tym dniu na całym świecie organizowane są akcje mające zwrócić uwagę na lasy i ich problemy. Zachęca się ludzi do sadzenia drzew, sprzątania lasów i do przebywania w nich.

Lasy pokrywają 1/3 lądów na Ziemi, niestety ich powierzchnia szybko się kurczy. Wyliczono, że w ciągu roku znika ponad 5 milionów hektarów lasów, to tak, jakby w ciągu sekundy znikał las o powierzchni boiska do piłki nożnej. Gdyby zniknęły wszystkie lasy, życie na ziemi nie mogłoby normalnie funkcjonować. Lasy są rezerwuarem bioróżnorodności, oczyszczają powietrze i hamują zmiany klimatu wiążąc w swoich komórkach dwutlenek węgla, zapobiegają erozji gleby, utrzymują odpowiednią wilgotność gleby i powietrza, chronią przed powodziami. Dla ponad 1,6 miliarda ludzi na ziemi są one miejscem życia i źródłem utrzymania, dają schronienie, zapewniają budulec, karmią i zapewniają substancje lecznicze. W tym dniu zachęcamy Was do odwiedzenia najbliższego lasu. Spędźcie w nim trochę czasu, poznajcie go lepiej i poobserwujcie, spróbujcie się z nim zaprzyjaźnić. Zabierajcie do lasu wasze dzieci, niech od najmłodszych lat nawiązują osobisty kontakt z przyrodą, to ważne aby w przyszłości nie bały się przyrody i nie uznawały jej za wroga. Tylko ludzie kochający przyrodę i rozumiejący jej wartość będą w stanie skutecznie ją chronić.

Dowiedz się więcej:

Strona Międzynarodowego Dnia Lasów

Opracowanie: Karolina Baranowska