Zmora i wróg ogrodników. Niechciane, natrętne, niepożądane. Trzeba je zwalczać, usuwać, pozbywać się, wyrywać, niszczyć. Co to takiego? Oczywiście chwasty.
W Światowym Dniu Doceniania Chwastów, obchodzonym corocznie 28 marca, chcemy przekonać Was, że chwasty są bardzo ważnym elementem ekosystemów, a dodatkowo wiele z nich ma wartość użytkową, a w dodatku są piękne.
Chwasty w zbożu, fot. Gosia Świderek/Źródła
Tegoroczny plakat Międzynarodowego Dnia Pamięci Ofiar Niewolnictwa i Transatlantyckiego Handlu Niewolnikami. Źródło: ONZ, materiały prasowe
Niewolnictwo kojarzy się dziś głównie z zamierzchłymi czasami. Omawiane na lekcjach historii, przedstawiane w filmach i książkach, traktowane jako temat, który jest zupełnie oderwany od czasów współczesnych. Ale czy na pewno? ONZ przypomina nam o Transatlantyckim Handlu Niewolnikami dokładnie 25 marca, organizując akcje informacyjne i poświęcając miejsce również bardziej bieżącym sprawom dotykającym kwestii rasizmu czy praw człowieka. Niewolnictwo w dawnej formie już nie istnieje, ale niestety świat wykształcił nowe formy równie brutalnego poddaństwa.
Dziś mija 25. rocznica zamordowania broniącego praw człowieka salwadorskiego arcybiskupa Oscara Arnulfo Romero. W 2010 roku ONZ, chcąc oddać hołd arcybiskupowi, który oddał życie walcząc o swoje ideały, ustanowiło 24 marca Międzynarodowym Dniem Prawa do Prawdy dotyczącej Poważnych Naruszeń Praw Człowieka i Godności Ofiar. Święto ma także na celu oddanie czci ofiarom łamania praw człowieka oraz tym, którzy poświęcili swoje życie lub stracili je w walce na rzecz promowania i ochrony praw człowieka.
Hiszpania. Zdjęcia ofiar wojny domowej oraz dyktatury gen. Franco na murze cmentarza. Miejsca pochówku osób, które patrzą na nas z fotografii, nie zostały odnalezione. Fot. Imagen en Acción, CC BY-NC-ND 2.0
Światowy Dzień Meteorologii obchodzimy 23 marca, dla upamiętnienia powołania w 1950 roku Międzynarodowej Organizacji Meteorologicznej (WMO). Jest to wyspecjalizowana agenda ONZ, której celem jest zapewnianie jak najszerszego dostępu do danych o pogodzie i klimacie oraz koordynacja zbierania danych, by były one jak najlepszej jakości.
Dlaczego właściwie potrzebujemy danych o pogodzie?
Po pierwsze – aby móc przygotowywać jak najlepsze prognozy. Powstają one na podstawie złożonych modeli matematycznych. W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że bazując na wieloletnich obserwacjach i znajomości procesów zachodzących w atmosferze, określa się, jakie jest największe prawdopodobieństwo określonych zmian pogody przy jej aktualnym stanie. Pamiętajmy jednak, że żadna prognoza nie jest nigdy pewna w 100%, zwłaszcza w naszych szerokościach geograficznych.
Zdjęcie autorstwa katysilbs, CC BY-NC-SA 2.0
Światowy Dzień Wody (ang. World Water Day) to święto ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ rezolucją z 1992 roku, obchodzone corocznie 22 marca. Ma przypominać, że wielu mieszkańców naszej planety – obecnie ok. 800 milionów osób – cierpi z powodu braku dostępu do czystej wody pitnej. Oznacza to nie tylko banalne kłopoty w życiu codziennym (takie jak utrudnienia w kąpieli czy spłukiwaniu toalety), których w naszej części Ziemi możemy doświadczyć w trakcie awarii czy remontu wodociągów. Brak dostępu do wody pitnej to także śmiertelne choroby oraz mniejsze szanse życiowe kobiet i dziewczynek, które zgodnie z tradycją mają za zadanie dbać o rodzinę i dom, więc spędzają długie godziny na wędrówkach do studni. Są to godziny, które mogłyby poświęcić nauce lub pracy zarobkowej i wyrwać się z nędzy.
Zdjęcie autorstwa Oxfam International, CC BY-NC-ND 2.0
To wszystko brzmi bardzo egzotycznie. Żar lejący się z nieba, kobiety dźwigające ciężkie baniaki, nauka w szkole jako jedna z opcji, a nie podstawowy dziecięcy obowiązek… Historia jak z innego świata. Dlaczego zatem my, Polacy i Polki, mielibyśmy martwić się o wodę? Co nas to obchodzi?
21 marca to pierwszy dzień kalendarzowej wiosny. Po długiej zimie z tęsknotą wyczekujemy tego dnia i jest to duży powód do radości dla wszystkich zmęczonych zimnem i wcześnie zapadającym mrokiem. Pierwszy dzień wiosny przypada na czas równonocy wiosennej, od tego dnia dzień będzie się stopniowo wydłużał kosztem nocy. Tradycyjnym zwyczajem związanym z pierwszym dniem wiosny jest topienie lub palenie Marzanny. Zwyczaj ten wywodzi się ze słowiańskich wierzeń pogańskich i związany był kiedyś z Jarymi Godami, czyli cyklem obrzędów przypadających na czas równonocy wiosennej. Dawniej Marzanna uosabiała boginkę śmierci, którą należało wynieść ze wsi i utopić bądź spalić. Wierzono, że symboliczne zabicie postaci uosabiającej śmierć zapewni powrót życia (wiosny) i przyniesie urodzaj na cały nadchodzący rok. Obecnie Marzanna nie uosabia już śmierci, a raczej zimę, którą wyprasza się w dosadny sposób, aby zrobić miejsce wiośnie.
Zdjęcie autorstwa Justin Parmelee, CC BY-NC-SA 2.0
Przyzwyczailiśmy się, aby wiosnę witać właśnie 21 marca, jednak według najnowszych badań od 2014 roku astronomiczna wiosna będzie do nas wracać dzień wcześniej, 20 marca. Zmiana ta związana jest z ruchem precesyjnym ziemi, którego nie uwzględnia kalendarz. 21 marca stanie się na powrót pierwszym dniem wiosny dopiero w 2102 roku.
Uczniowie Plympton St Mary’s C Of E Infant School w Wielkiej Brytanii świętują Dzień Zespołu Downa. Źródło: https://www.instagram.com/worlddownsyndromeday/
Kolorowe skarpetki to symbol solidaryzowania się z chorymi na Zespół Downa. Dziś w pierwszy dzień wiosny obchodzimy Światowy Dzień Zespołu Downa, święto ustanowione w 2005 roku z inicjatywy Europejskiego Stowarzyszenia Zespołu Downa. Celem dnia jest podniesienie świadomości na temat życia i potrzeb osób z zespołem Downa.
Nie wiem, co to poezja,
nie wiem, po co i na co,
wiem, że czasami ludzie
czytają wiersze i płaczą,
a potem sami piszą,
mozolnie i nieudolnie,
by od dławiącej ciszy
łkające serce uwolnić.
Władysław Broniewski
Święto obchodzone corocznie 21 marca, ustanowione przez UNESCO jesienią 1999 roku. Główne uroczystości tego święta odbywają się w Paryżu. Celem tego dnia jest promocja czytania, pisania, publikowania i nauczania poezji na całym świecie. UNESCO zadeklarowało, że ten dzień ma „dać nowy impuls, aby docenić poezję oraz poprzeć krajowe, regionalne i międzynarodowe ruchy poetyckie”.
Źródło: Wikipedia
Albert Einstein powiedział kiedyś, że „żyjemy w smutnej epoce, w której łatwiej jest rozbić atom niż uprzedzenie”. Choć powyższy cytat padł z ust noblisty w I połowie XX wieku, to niestety nie traci na aktualności. Postawy różnicujące i dyskryminujące ludzi ze względu na ich pochodzenie etniczne czy narodowe mają się równie dobrze jak w czasach Einsteina, który z powodu pogromów ludności żydowskiej w hitlerowskich Niemczech musiał do końca życia pozostać na emigracji. Jedną z odmian dyskryminacji jest rasizm, czyli przekonanie o wyższości jednej rasy nad drugą.
Napis „Poczekalnia dla kolorowych” na stacji autobusowej w Durham (Karolina Północna). Zdjęcie z 1940 roku. Fot. Jack Delano, PD
Słowo „Nowruz” (Novruz, Navruz, Nooruz, Nevruz, Nauryz) oznacza nowy dzień; pisownia i wymowa może się różnić w zależności od kraju. Nowruz wyznacza pierwszy dzień wiosny i jest obchodzony w dniu astronomicznego punktu równonocy wiosennej, który zwykle przypada na 21 marca. Od ponad 3000 lat, ponad 300 milionów ludzi na całym świecie: na Bałkanach, w basenie Morza Czarnego, na Kaukazie, w Centralnej Azji, na Bliskim Wschodzie i w innych regionach, świętuje Nowruz jako początek nowego roku.
Nowruz odgrywa ważną rolę w umacnianiu więzi między ludźmi, które są oparte na wzajemnym szacunku, idei pokoju oraz dobrym sąsiedztwie. Te tradycje i rytuały odzwierciedlają kulturę i dawne zwyczaje cywilizacji Wschodu i Zachodu, które miały wpływ na wzajemną wymianę wartości ludzkich. Świętowanie Nowruz oznacza pochwałę harmonii z naturą, uznanie dla nierozerwalnej więzi pomiędzy twórczą pracą a naturalnymi cyklami odnowy oraz szacunek i troskę o naturalne źródła życia.
(więcej…)
