14 listopada obchodzimy w Polsce Dzień Czystego Powietrza, ustanowiony kilkanaście lat temu przez działającą m.in. na rzecz jakości powietrza Fundację Arka z Bielska-Białej. W roku 2019 po raz pierwszy obchodziliśmy też po raz pierwszy Europejski Dzień Czystego Powietrza zainicjowany przez Europejskie Stowarzyszenie Nauki Społecznościowej (ECSA) oraz grupę roboczą „Nauka społecznościowa dla czystego powietrza” działającą w Holandii.
Media bombardują nas informacjami dotyczącymi problemów poszczególnych krajów z zanieczyszczeniami powietrza. W prasie, telewizji, radiu i internecie najczęściej przytaczane są przykłady konkretnych państw i konsekwencji, jakie niosą ze sobą emisje zanieczyszczeń na danym terenie. Jakość powietrza przekłada się w znacznym stopniu na zdrowie ludzi i stan poszczególnych elementów środowiska przyrodniczego. Zanieczyszczenia powietrza nie są problemem lokalnym. Powietrze nie zna granic.
Zanieczyszczenia wytworzone w jednym miejscu mogą przemieszczać się na bardzo dalekie odległości, niejednokrotnie pokonując granice miast, państw a nawet kontynentów. Na globalny charakter zanieczyszczeń powietrza wskazuje także ich udział w zachodzących obecnie zmianach klimatu. Dyrektor Generalny Organizacji Zdrowia (WHO) uznał spalanie węgla za jeden z głównych czynników prowadzących do zmian klimatycznych. Problemu zanieczyszczeń dotyczą również Cele Zrównoważonego Rozwoju. Jednym z zadań celu trzeciego, mówiącego o zapewnieniu dobrego zdrowia i jakości życia jest znaczące obniżenie (do 2030 roku) liczby zgonów i chorób powodowanych przez niebezpieczne substancje chemiczne oraz zanieczyszczenie i skażenie powietrza, wody i gleby.
W dzisiejszych czasach wszyscy odpowiadamy za stan powietrza. Każdy z nas codziennie podejmuje wybory, które przekładają się na jakość powietrza w naszej okolicy, a często również na stan powietrza, którym oddychają ludzie na drugim końcu świata. Codziennie decydujemy o tym, z jakiego środka transportu skorzystamy, w jaki sposób ogrzejemy nasze domy czy jaką ilość zanieczyszczeń „wprowadzimy” do środowiska poprzez wybory konsumenckie – wyprodukowanie każdej kupionej przez nas rzeczy niesie ze sobą koszty środowiskowe.
W trosce o Ziemię oraz zdrowie zamieszkujących ją ludzi i zwierząt oddajemy w Państwa ręce poniższy pakiet edukacyjny. Poruszamy w nim zagadnienia związane z powietrzem, pochodzeniem oraz sposobami pomiarów poszczególnych zanieczyszczeń znajdujących się w powietrzu, proponujemy rozmaite doświadczenia, samodzielne pomiary jakości powietrza w najbliższej wam okolicy, a także różnorodne pomysły na działania aktywizujące nie tylko jedną klasę czy grupę, ale angażujące całe szkoły, przedszkola, mieszkańców osiedli czy miasta. Mamy nadzieję, że pakiet okaże się pomocnym narzędziem edukacji. Zapraszamy do lektury.
Pobierz cały pakiet.
Spis treści:
- Z czego składa się powietrze?
- Sprawdź, czy powietrze naprawdę istnieje!
- Czy powietrze może się ubrudzić?
- W jaki sposób produkujemy zanieczyszczenia?
- Jak powstaje smog?
- Smogowo, czyli smog w butelce
- Smog w mieście
- Zaprojektuj miasto wolne od smogu
- Smogowe kto jest kim
- Pan Domek był chory, bo mieszkał w Smogowie
- Wykorzystaj opowiadanie na lekcji
- Znajdź różnice w wyglądzie Smogowa
- Co wisi w powietrzu?
- Kula smogowa
- Łapacz pyłów
- Wymiana pyłów
- Palenie bez kopcenia
- Test: Czy wiesz, co można palić a czego nie?
- Zbadaj temperaturę spalania różnych rzeczy
- Drewno suche vs. drewno mokre– doświadczenie
- Jak palić ekologicznie i ekonomicznie
- Smog, nasz wspólny problem! World Cafe o smogu
- Nie czekaj, działaj!
A na zachętę:
Opublikowano w ramach projektu „Źródła skutecznej edukacji globalnej” Ośrodka Działań Ekologicznych „Źródła”, współfinansowanego w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2019 r.