Współcześnie Sylwester kojarzy nam się z nocą z 31 grudnia na 1 stycznia, kiedy szampańską zabawą żegnamy odchodzący, stary rok i witamy nowy rok kalendarzowy. Oznacza to, że Ziemia obiegła całą drogę po orbicie Słońca i znalazła się w tym samym położeniu co rok wcześniej, minął więc pełny rok słoneczny, nazywany inaczej kalendarzowym. O północy składamy sobie życzenia noworoczne i wznosimy toast za pomyślność w nowym roku.
Niewielu z nas wie, że Sylwester był pierwotnie świętem liturgicznym, w takcie którego wspominano papieża Sylwestra, świętego katolickiego i prawosławnego, a przede wszystkim patrona zwierząt domowych! A skoro już mowa o zwierzętach, zadbajmy o nie szczególnie tej nocy, chroniąc je przed stresem związanym z wybuchami rac, petard i sztucznych ogni. Warto przyłączyć się do akcji: „Nie strzelam w Sylwestra”!
Archiwa Bloga
31 grudnia
Sylwester
24 grudnia
Wigilia Bożego Narodzenia
Przed nami jedno z najważniejszych świąt chrześcijańskich – Boże Narodzenie – które poprzedzi oczywiście wieczór wigilijny. Wigilia to po łacinie „czuwanie” i pierwotnie używano tego słowa dla oznaczenia nocnej straży, natomiast w kościołach chrześcijańskich mianem „wigilii” określano dzień poprzedzający wielkie święto, czyli w tym wypadku – narodziny Jezusa w Betlejem. Bezpośrednie pochodzenie wigilii wiąże się z wprowadzeniem świąt Bożego Narodzenia do kalendarza świąt chrześcijańskich w IV wieku. Wtedy też synod w Laodycei zabronił organizowania biesiad w świątyniach, więc wierni przenieśli je do swoich domów. Mniej więcej w VI wieku tradycją było już organizowanie wspólnej kolacji, nazwanej wigilią. Choć dziś Wigilia wydaje się częścią kulturowej spuścizny chrześcijaństwa i jest świętem rodzinnym, pobrzmiewa w niej echo dużo starszych, pogańskich obrzędów związanych z zimowym przesileniem dnia z nocą, w których bardzo ważną rolę odgrywa natura. Warto więc pamiętać o jej ścisłym związku ze światem przyrody, a zwłaszcza rytmem pór roku i zatroszczyć się o to, by Wigilia była nie tylko świętem rodzinnym, ale i otwartym na ekologię.
Żródło: Fickr, CC BY 2.0
20 grudnia
Dzień Ryby
Plakat Stowarzyszenia Empatia zwracający uwagę na prawa ryb. Źródło: www.empatia.pl
Obchodzony 20 grudnia Dzień Ryby został ustanowiony przez Stowarzyszenie Empatia w 2003 roku. W zamierzeniu ma stanowić inspirację dla działań związanych z ochroną ryb oraz przyczynić się do postrzegania ich jako istot zdolnych do odczuwania. W odróżnieniu od innych akcji na rzecz ryb, dotyczy wszystkich form krzywdzenia tych zwierząt, a ważną jego częścią jest zachęcanie do zamiany mięsa rybiego w diecie na produkty pochodzenia roślinnego.<
(więcej…)
7-15 grudnia 2023
Chanuka, czyli Święto Świateł
Chanuka nazywana też Świętem Świateł jest uznawana za jedno z najważniejszych i najradośniejszych świąt judaizmu. Jest to święto ruchome, którego rozpoczęcie wyznacza 25 dzień miesiąca kislew (jego odpowiednikiem w kalendarzu gregoriańskim jest okres listopada i grudnia). Przez osiem kolejnych nocy zapala się kolejne świece w tak zwanej menorze chanukowej (chanukiji), czyli świeczniku. W 2023 roku Chanuka rozpoczyna się 7 grudnia i potrwa do 15 grudnia, więc pierwszą świecę w menorze zapali się 7 grudnia wieczorem. Święto Chanuki upamiętnia cud, który wydarzył się w Świątyni Jerozolimskiej podczas powstania żydowskiego skierowanego przeciwko Grekom za panowania Antiocha IV.
Chanukija, czyli charakterystyczny dziewięcioramienny świecznik zapalany po zmroku w święto Chanuki przed jedną z krakowskich synagog. Źródło; Wikipedia.
11 grudnia
Dzień Terenów Górskich
11 grudnia został ogłoszony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ Międzynarodowym Dniem Terenów Górskich (ang. International Mountain Day); patronat nad jego obchodami objęła Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO). Po raz pierwszy święto obchodzono w 2003 roku; natomiast cały poprzedni rok Zgromadzenie ogłosiło Międzynarodowym Rokiem Terenów Górskich. Celem, jaki przyświecał Zgromadzeniu podczas powoływanie tego święta, było zwrócenie uwagi świata na znaczenie terenów górskich (zajmują one 27 procent powierzchni lądów a zamieszkuje je około 750 mln ludzi) oraz na ich problemy – większe niż przeciętnie koszty zaopatrzenia i usług, infrastruktury, transportu i energii.
Pieniny. Trzy Korony. Fot. Maja Głowacka
7 grudnia
Światowy Dzień Lotnictwa Cywilnego
Sny o lataniu, czyli rozwój przemysłu lotniczego
Samoloty uznaje się za statystycznie najbezpieczniejszy środek transportu, który w zaledwie ponad sto lat zrobił zawrotną karierę globalną. Za początek lotnictwa uznajemy udane testowe przeloty Amerykanów – braci Wright w 1903 roku. 11 lat później pierwszy komercyjny pasażer samolotu pokonał na Florydzie krótką, 37-kilometrową trasę. Leciał 22 minuty za 400 dolarów, współcześnie odpowiadających kwocie 10 tysięcy. Dzisiejsze linie lotnicze unoszą w powietrze od 8 do 10 mln ludzi dziennie, a lot w promocji tanich przewoźników potrafi kosztować mniej niż bilet kolejowy. Co roku 7 grudnia, w datę przyjęcia Konwencji Chicagowskiej, regulującej zasady i bezpieczeństwo powietrznego ruchu pasażerskiego obchodzimy Światowy Dzień Lotnictwa Cywilnego, zainicjowany przez Zgromadzenie Ogólne ONZ.
Początki lotnictwa to pierwsze udane loty zrealizowane przez braci Wright w 1903 roku. Źródło Wikimedia. DP
6 grudnia
Mikołajki. List do świętego Mikołaja
Święty Mikołaj. Wizerunek spopularyzowany w kulturze masowej od lat 30. (Wikipedia)
Kochany Mikołaju!
Pewnie już ładujesz na sanie worki z prezentami i wybierasz się w nasze strony. Pamiętaj proszę o mnie i przywieź mi w tym roku jeden prezent – umiejętność rozmawiania. Prawdziwego. Taką zdolność dobierania słów, żeby rozmowa była rzeczywistą rozmową i wzmacniała więź z drugą osobą, zamiast wznosić mur i zapory obronne. Nie proszę Cię o nową kurtkę, o bilety do teatru czy pierścionek. Nie chcę książki, choinki zrobionej na szydełku czy ręcznie robionych pierniczków. Proszę Cię „tylko” o tę jedną rzecz. Umiejętność rozmawiania, dzięki której będę potrafiła dbać o więź z ludźmi na mojej codziennej drodze. Zarówno z tymi bliskimi na co dzień, jak i z tymi bliskimi przez moment.
(więcej…)
5 grudnia
Dzień Wolontariusza
Kto zajmuje się wolontariatem? Według badań z 2013 roku*, wolontariuszami w Polsce są w równym stopniu kobiety i mężczyźni. Ponad połowę ochotników stanowią łącznie osoby młode, do 26 roku życia (21%) i osoby z wykształceniem wyższym (30%). Większość podejmuje się wolontariatu raczej sporadycznie, angażując się m.in. w działania na rzecz innych osób, grup społecznych lub zwierząt, w inicjatywy lokalne czy zagraniczne, w myśl swoich zainteresowań, chęci poznawania, gromadzenia doświadczeń i spędzania czasu wspólnie z innymi ludźmi. Tego wyzwania podejmuje się statystycznie co piąty Polak. 5 grudnia razem z nimi obchodzimy Międzynarodowy Dzień Wolontariatu (International Volunteer Day, IVD).
Hasło Międzynarodowego Dnia Wolontariusza 2014. Źródło volunteeractioncounts.org
4 grudnia
Barbórka, czyli Dzień Górników
Jak twierdzi śląskie przysłowie, „Barbara święta o górnikach pamięta”. 4 grudnia obchodzimy Barbórki, czyli święto górników – jedno z najbardziej znanych i rozpowszechnionych obchodów dni zawodowych w Polsce. I choć sama tradycja świętowania tego dnia jest ciekawa i bywa bardzo widowiskowa, to trudno zamykać oczy na środowiskowe konsekwencje wydobycia węgla. A te są katastrofalne. Polska jest trzecim emitentem CO2 w Unii Europejskiej (odpowiadamy za ponad 10% emisji w Unii) a na terenie naszego kraju znajduje się największy, pojedynczy emitent CO2 w UE – jest to elektrownia w Bełchatowie, zasilana węglem brunatnym z tamtejszej kopalni. Jesteśmy jednym z niewielu krajów na świecie tak bardzo zależnym od węgla – brunatnego i kamiennego. Tymczasem odejście od paliw kopalnych na rzecz odnawialnych źródeł energii, bazujących na „przechwytywaniu” energii wytwarzanej przez słońce, wiatr czy fale morskie, jest warunkiem koniecznym do zatrzymania procesu ocieplania się klimatu. A to z kolei pozwoli nam zapobiec nieodwracalnemu łańcuchowi wydarzeń, który może uczynić Ziemię miejscem niezdatnym do życia nie tylko dla już ginących w zastraszającym tempie gatunków zwierząt, ale i dla nas – ludzi.
Kopalnia Bełchatów, październik 2019, fot. archiwum Źródeł
Bez względu na to jak bardzo cenimy tradycję górniczego święta, powinniśmy więc w krótkim czasie podziękować górnikom za ich ciężką wieloletnią pracę, dodając na końcu „ale już wystarczy”. Unia Europejska stawia sobie w obszarze ochrony klimatu bardzo ambitne cele – ograniczenia emisji CO2 o 50% do 2030 roku oraz osiągnięcie stanu neutralności klimatycznej do roku 2050. To jak krótka to perspektywa, pokazuje jak bardzo poważna jest sytuacja. Przywiązanie do tradycji i nazywanie węgla największym skarbem polskiej ziemi to argumenty dalece niewystarczające, aby uznawać model gospodarczy oparty o energetykę zasilaną węglem za wartą i możliwą do kontynuowania. Dekarbonizacja gospodarki nie jest już dzisiaj wyborem, ale koniecznością. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby kontynuować świętowanie barbórki po nowemu – okazując wdzięczność za długoletnie tradycje, jednocześnie upominając się o stopniowe odchodzenie od paliwa, o którego szkodliwości wiemy już dziś zdecydowanie więcej niż jeszcze kilkadziesiąt lat temu. Odpowiedzialna i nowoczesna energetyka to już nie mozolne wydzieranie Ziemi kolejnych grudek węgla – to wystawianie paneli fotowoltaicznych ku słońcu i chwytanie wiatru w wielkie śmigła wiatraków. Patronką osób pracujących w tych relatywnie nowych gałęziach gospodarki nie będzie już św Barbara – ale pewnie mogłaby nią zostać sama Matka Natura.
Podejmij wyzwanie:
Zapraszamy do uczczenia barbórek w nietypowy sposób. Ponieważ każdy z nas jako oddzielny użytkownik ma swój udział w spalaniu paliw kopalnych oraz emisji dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych, warto policzyć własny ślad węglowy. Kalkulator, dostępny na stronie , pozwoli ci ocenić, jak korzystamy z energii spalanych paliw kopalnych ogrzewając mieszkanie, biorąc kąpiel, podróżując samolotem, pociągiem lub samochodem, robiąc zakupy czy wyrzucając niepotrzebne lub zmarnowane produkty. Dodatkowo, możemy prześledzić zmianę wartości emisji, jeśli zmienimy źródła energii, poprawimy efektywność przemysłu i transportu. Przejdź do kalkulatora emisji dwutlenku węgla.
3 grudnia
Dzień Osób z Niepełnosprawnościami
Za drzwiami domu zaczynają się schody: barierki, wysokie krawężniki, brak podjazdów, zbyt wąskie drzwi lub przejścia i za małe pomieszczenia sanitarno-higieniczne, niedostosowane windy i niewystarczające komunikaty dźwiękowe czy wizualne. Ograniczenia w dostępie do informacji – wiadomości bez lektora języka migowego, nieczytelne, przeładowane graficznie strony internetowe czy zbyt drobna lub niekontrastowa czcionka. Trudności ze znalezieniem pracy i stereotypowe postrzeganie osób niepełnosprawnych jako niezaradnych życiowo czy niezdolnych do podjęcia zatrudnienia.
Osoby z niepełnosprawnością przy zapewnionych odpowiednich warunkach potrafią realizować swój potencjał w taki sam sposób, jak osoby sprawne. Źródło Pixabay. CC0 Public Domain
