Szanghaj. Aglomerację zamieszkuje ponad 24 miliony mieszkańców.

Światowy Dzień Miast ustanowiony został przez Zgromadzenie Ogólne ONZ na 31 października i po raz pierwszy obchodzony był w 2014 roku. Hasło przewodnie tego święta brzmi „Lepsze miasto, lepsze życie”, jednak każdego roku wybierany jest inny temat wiodący. W 2018 roku głównym tematem było „Budowanie zrównoważonych i odpornych miast”. Według ONZ miasta potrzebują wsparcia w rozwijaniu zdolności do radzenia sobie z zagrożeniami, po to, by zagrożenia nie przekształcały się w katastrofy. Aby to osiągnąć, należy budować odporność miast na kryzysy wywołane przez przyrodę lub ludzi, czyli na powodzie, trzęsienia ziemi, pożary, pandemie czy zapaść ekonomiczną. Głównym założeniem jest wsparcie miast w taki sposób, aby potrafiły ochronić życie i zdrowie swoich mieszkańców. Ważne jest ograniczenie uszkodzeń i zniszczenia własności publicznej i prywatnej oraz zapewnienie działającej infrastruktury i usług, aby ludzie mogli w niedługim czasie po zakończeniu kryzysowej sytuacji powrócić do normalnego życia.

Według szacunków ONZ w 2018 roku 55,3% ludności świata zamieszkuje obszary miejskie. Do 2030 roku miasta staną się domem dla 60% ludzi, z czego jedna na pięć osób zamieszkiwać będzie w mieście o liczbie mieszkańców przekraczającej milion.
W roku 2000 miast z ponad milionem mieszkańców było 371, do roku 2018 liczba ta wzrosła do 548 a do roku 2030 już 706 miast może przekroczyć tę liczbę.
Milion mieszkańców robi wrażenie, ale to nic w porównaniu z tzw. megamiastami, czyli ośrodkami miejskimi zamieszkałymi przez ponad 10 milionów ludzi. Takich megamiast jest obecnie 33, ale według prognoz w 2030 roku będzie ich już o 10 więcej. Większość z nich (27 z 33) zlokalizowana jest na Globalnym Południu, a najwięcej znajduje się na kontynencie azjatyckim (w samych Chinach jest ich sześć, a w Indiach pięć). Dodatkowo 9 spośród 10 miast, które do 2030 roku prawdopodobnie staną się megamiastami, również znajduje się na Globalnym Południu.
Większość najszybciej powiększających się miast zlokalizowanych jest w Azji i Afryce. Duży przyrost naturalny oraz migracje ludzi z terenów wiejskich czy mniejszych miast sprawia, że miasta Globalnego Południa niemalże rosną w oczach.

Mexico City, widok z lotu ptaka, 2015. Szacuje się, że aglomerację zamieszkuje 20-25 milionów mieszkańców. fot. Ralf Roletschek roletschek.at

Tymczasem, wbrew światowemu trendowi, 52 miasta doświadczyły spadku populacji w porównaniu z rokiem 2018. Większość z nich znajduje się na Globalnej Północy, a największe zagęszczenie wyludniających się miast dotknęło Europę. Główną przyczyną takiego stanu rzeczy jest niski wskaźnik urodzeń, choć niektóre miasta wyludniły się z innych powodów. W Nowym Orleanie (USA) przyczyną był huragan Katrina w 2005 roku, na skutek którego wiele osób zmarło lub przeniosło się po katastrofie w inne miejsca. W japońskim Sendai przyczyną było tsunami po trzęsieniu ziemi w 2011 roku. W Detroit i Buffalo (USA) wyludnienie spowodował upadek przemysłu, co skutkowało brakiem miejsc pracy i rozwojem przestępczości.
Według statystyk ONZ większość (59%) miast o liczbie ludności powyżej pół miliona jest w wysokim stopniu zagrożona przez przynajmniej jedną z sześciu katastrof naturalnych, takich jak cyklony, powodzie, susze, trzęsienia ziemi, osunięcia się ziemi i wybuchy wulkanów. Miasta te są domem dla 1,4 miliarda ludzi. 26 miast, a tym megamiasta Manila (Filipiny), Osaka i Tokio (Japonia), jest w wysokim stopniu narażona na wystąpienie trzech lub więcej spośród wyżej wymienionych sześciu kataklizmów.

Quito , stolica Ekwadoru. Miasto położone w Andach na wysokości ok. 2700-2850 m n.p.m. na stokach czynnego wulkanu Pichincha.

W swoim przesłaniu na Światowy Dzień Miast 2018 sekretarz generalny ONZ Antonio Gutierez mówił, że coraz więcej miast świata dąży do zrównoważonego rozwoju i podnosi swoją odporność na zagrożenia.
Na przykład w Bangkoku zbudowano podziemną infrastrukturę, umożliwiającą magazynowanie ogromnych ilości wody. Ma to zmniejszyć ryzyko powodzi, a zmagazynowana woda będzie wykorzystywana w okresie suszy.
W Quito samorząd zrekultywował i objął ochroną ponad 200 000 hektarów ziemi, w celu zabezpieczenia miasta przed powodziami, ograniczenia erozji ziemi oraz ochrony źródeł pitnej wody i bioróżnorodności.
W Johannesburgu miasto angażuje mieszkańców w działania mające na celu poprawę jakości przestrzeni publicznej, aby stała się ona bezpieczna i przyjazna dla wypoczynku, uprawiania sportów czy wydarzeń publicznych.
Takich inspirujących, dobrych przykładów jest dużo, warto przy okazji tego święta zastanowić się, co możemy zrobić, aby nasze miasta stały się dobrymi miejscami do życia.

Opracowano na podstawie: http://www.un.org/en/events/citiesday/assets/pdf/the_worlds_cities_in_2018_data_booklet.pdf