Liczba osób przemieszczonych w wyniku wojen, prześladowań, przemocy, łamania praw człowieka i zmiany klimatu na koniec 2022 roku wyniosła rekordowe 108,4 milionów, czyli była wyższa o 19,1 mln niż rok wcześniej – donosi w najnowszym raporcie z czerwca 2023 roku UNHCR. Konflikt w Sudanie spowodował kolejne masowe ucieczki. Liczba uchodźców w ciągu ostatniej dekady wzrosła ponad dwukrotnie z 51,2 mln ludzi w 2013 roku do ponad 110 milionów w 2023. To ogromna rzesza ludzi, którzy potrzebują pokoju, bezpieczeństwa, wsparcia i nadziei.
Uchodźca to osoba, która zmuszona została do opuszczenia terenu, na którym mieszkała ze względu na zagrożenie życia, zdrowia, bądź wolności, najczęściej sytuacja ta związana jest z walkami zbrojnymi, klęskami żywiołowymi, prześladowaniami religijnymi bądź z powodu rasy lub przekonań politycznych. Według Konwencji Genewskiej z 1951 roku uchodźcą jest osoba, która przebywa poza krajem swego pochodzenia i posiada uzasadnioną obawę przed prześladowaniem w tym kraju ze względu na rasę, religię, narodowość, poglądy polityczne lub przynależność do określonej grupy społecznej.
Z raportu UNHCR wynika, że spośród ponad 108,4 miliona uchodźców 35,3 miliona to ludzie, którzy uciekli za granicę swoich krajów w poszukiwaniu bezpieczeństwa, natomiast pozostałe 62,5 miliona osób została zmuszona przez okoliczności do zmiany miejsca zamieszkania ale w obszarze swojej ojczyzny. Rekordowy wzrost liczby uchodźców w zeszłym roku ma związek z atakiem Rosyjskim na Ukrainę. Liczba uchodźców z Ukrainy wyniosła pod koniec 2022 r. 5,7 miliona.
Warto zwrócić uwagę, że najwięcej uchodźców przyjmują kraje o niskich i średnich dochodach, a nie jak można by sądzić państwa bogate. „46 najsłabiej rozwiniętych krajów wytwarza mniej niż 1,3 procent światowego produktu krajowego brutto, a mimo to przyjęło ponad 20 procent wszystkich uchodźców” – czytamy w komunikacie prasowym UNHCR.
„Przede wszystkim należy zrobić znacznie więcej, aby zakończyć konflikty i umożliwić uchodźcom dobrowolny, bezpieczny i godny powrót do domu” – mówi Wysoki Komisarz ONZ ds. Uchodźców Filippo Grandi.
Choć liczba uchodźców w ubiegłym roku szybko rosła, to uchodźcy nie są skazani na wieczną tułaczkę czy trwałą zmianę miejsca zamieszkania. W 2022 r. ponad 339 000 uchodźców wróciło do swoich krajów, wracały również osoby wewnętrznie przesiedlone – do swoich regionów wróciło 5,7 milionów osób.
Postaw sobie pytanie co zrobiłabyś/zrobiłbyś w sytuacji wyboru pomiędzy narażaniem życia swojego i swojej rodziny a pozostawienie całego dorobku życia, rozstanie z bliskimi i ucieczką w nieznane w poszukiwaniu bezpieczeństwa. Co roku miliony osób stają przed takim wyborem. Aż 40 % uchodźców to dzieci.
Co może zrobić każdy z nas? Chociażby sprzeciwiać się mowie nienawiści wobec uchodźców w Polsce, interesować się (polecamy najnowszą książkę Mikołaja Grynberga pt. „Jezus umarł w Polsce„, premiera w lipcu 2023), wpierać działania Grupa Granica oraz innych organizacji działających na rzecz uchodźców.
Światowy Dzień Uchodźcy został ustanowiony przez Organizację Narodów Zjednoczonych, aby uczcić odwagę, siłę i determinację kobiet, mężczyzn i dzieci, którzy zostali zmuszeni do opuszczenia swoich domów pod groźbą prześladowań, konfliktów i przemocy.